سیاست مالی انقباضی چیست؟
سیاست مالی انقباضی مجموعهای از اقدامات دولت برای کاهش هزینههای عمومی و افزایش درآمدهای مالیاتی بهمنظور کاهش نقدینگی در اقتصاد است.
این سیاست معمولاً با کاهش «هزینههای دولتی»، «افزایش مالیاتها» و «کاهش یارانهها» همراه است تا از رشد بیش از حد تقاضا جلوگیری شود و تورم کنترل گردد.
سیاست مالی انقباضی یکی از ابزارهای مهم دولتها برای “کنترل تورم”، “کاهش بدهیهای عمومی” و “حفظ تعادل اقتصادی” است و معمولاً در شرایطی که اقتصاد بیش از حد داغ شده و نرخ تورم در حال افزایش است، اجرا میشود.
در این مقاله در ادامه بررسی مقاله سیاست پولی انبساطی، به بررسی سیاست مالی انقباضی، ابزارهای آن و تأثیرات اقتصادی آن میپردازیم.
معایب | مزایا |
کاهش رشد اقتصادی | کاهش تورم و تثبیت قیمت ها |
افزایش نرخ بیکاری | کاهش بدهی های عمومی |
فشار مالی بر خانوارها و کسب و کارها | کنترل نقدینگی و جلوگیری از حباب در افتصاد |
کاهش سرمایه گذاری های دولتی | افزایش ارزش پول ملی |
تاثیر سیاست مالی انقباضی در فارکس
اهداف سیاست مالی انقباضی در فارکس را می توان شامل این موارد دانست:
- کنترل تورم: کاهش نقدینگی در بازار باعث کاهش فشارهای تورمی میشود.
- کاهش بدهیهای دولتی: افزایش درآمدهای مالیاتی و کاهش هزینهها به دولت کمک میکند بدهیهای خود را کاهش دهد.
- متعادلسازی اقتصاد: جلوگیری از رشد بیش از حد اقتصادی که ممکن است منجر به بحرانهای مالی شود.
دولتها برای اجرای سیاست مالی انقباضی از چندین ابزار کلیدی استفاده میکنند که در ادامه به آنها می پردازیم.
افزایش نرخ مالیات
افزایش نرخ مالیات بر درآمد، سود شرکتها و مالیات بر ارزش افزوده (VAT) باعث کاهش درآمد قابل تصرف افراد و کاهش قدرت خرید آنها میشود. این امر در نهایت باعث کاهش تقاضای کل و کنترل تورم میگردد.
کاهش هزینههای دولتی
کاهش بودجه عمومی در بخشهایی مانند زیرساخت، آموزش و بهداشت یکی از راههای اصلی کاهش نقدینگی در بازار است. با کاهش هزینههای دولتی، میزان گردش پول در اقتصاد کاهش یافته و اثرات تورمی مهار میشود.
کاهش یارانهها و حمایتهای دولتی
حذف یا کاهش یارانههای انرژی، مواد غذایی و سوخت یکی از روشهای دیگر اجرای سیاست مالی انقباضی است. این اقدام باعث افزایش قیمت کالاهای اساسی میشود اما از سوی دیگر، فشارهای تورمی را از طریق کاهش نقدینگی در اقتصاد کنترل میکند.
تأثیر سیاست مالی انقباضی بر اقتصاد
کاهش رشد اقتصادی و اشتغال: با کاهش هزینههای دولتی و افزایش مالیاتها، میزان سرمایهگذاری و مصرف کاهش مییابد که این امر میتواند رشد اقتصادی را کند کرده و نرخ بیکاری را افزایش دهد.
کاهش تورم و ثبات قیمتها: یکی از مهمترین تأثیرات سیاست مالی انقباضی، کنترل سطح عمومی قیمتها و جلوگیری از تورم افسارگسیخته است. با کاهش نقدینگی در جامعه، تعادل بین عرضه و تقاضا برقرار میشود.
تأثیر بر بازارهای مالی: سیاست مالی انقباضی ممکن است باعث کاهش سودآوری شرکتها شود که در نتیجه، بازار سهام دچار افت میشود. از طرفی، کاهش نقدینگی و افزایش نرخ بهره میتواند جذابیت بازار اوراق قرضه را افزایش دهد.
نظر کارشناس درباره سیاست مالی انقباضی
سیاست مالی انقباضی یکی از ابزارهای کلیدی برای کنترل تورم و متعادلسازی اقتصاد است. با این حال، اجرای این سیاست نیاز به دقت و برنامهریزی دارد تا از اثرات منفی آن مانند کاهش رشد اقتصادی و افزایش بیکاری جلوگیری شود.
بالا رفتن مالیاتها و کاهش هزینههای دولتی میتواند قدرت خرید خانوارها را کاهش داده و فعالیت اقتصادی شرکتها را محدود کند. این امر ممکن است منجر به نارضایتی عمومی و رکود اقتصادی شود.
با کاهش هزینههای دولتی در بخش زیرساخت و خدمات عمومی، سرمایهگذاریهای بلندمدت ممکن است کاهش یابد که این امر میتواند بر رشد اقتصادی آینده تأثیر منفی داشته باشد.
سوالات متداول
سیاست مالی انقباضی چه تفاوتی با سیاست مالی انبساطی دارد؟
سیاست مالی انقباضی برای کاهش تورم و کنترل نقدینگی اجرا میشود، در حالی که سیاست مالی انبساطی برای تحریک رشد اقتصادی و افزایش نقدینگی در بازار استفاده میشود.
چگونه دولتها سیاست مالی انقباضی را اجرا میکنند؟
دولتها با افزایش مالیات، کاهش هزینههای دولتی و کاهش یارانهها اقدام به کاهش نقدینگی در اقتصاد میکنند.